Thời trang bền vững không chỉ là một xu hướng nhất thời, mà còn là một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp thời trang, nhằm hướng tới sự cân bằng giữa nhu cầu làm đẹp của con người và việc bảo vệ môi trường. Để trở thành một người tiêu dùng thời trang có trách nhiệm, bạn cần trang bị cho mình kiến thức về các tiêu chí lựa chọn trang phục bền vững. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích 5 tiêu chí quan trọng nhất, giúp bạn đưa ra những quyết định mua sắm thông minh và góp phần xây dựng một tương lai bền vững cho ngành thời trang.

1. Chất liệu bền vững

Chất liệu là yếu tố cốt lõi quyết định tính bền vững của một sản phẩm thời trang. Việc lựa chọn các loại vải có nguồn gốc tự nhiên, tái chế hoặc sản xuất theo quy trình thân thiện với môi trường sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến hành tinh của chúng ta.

• Vải tự nhiên

Vải tự nhiên là những loại vải có nguồn gốc từ thực vật hoặc động vật, chẳng hạn như cotton, lanh, gai dầu, len, lụa, tơ tằm... Chúng có những ưu điểm vượt trội như:

Khả năng phân hủy sinh học: Vải tự nhiên có thể phân hủy hoàn toàn trong môi trường tự nhiên, không để lại các chất độc hại.
Thoáng khí và thấm hút mồ hôi tốt: Mang lại cảm giác thoải mái cho người mặc, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nóng ẩm.
An toàn cho sức khỏe: Ít gây kích ứng da, phù hợp với những người có làn da nhạy cảm.
Tính thẩm mỹ cao: Vải tự nhiên thường có vẻ đẹp tự nhiên, sang trọng và tinh tế.

Tuy nhiên, vải tự nhiên cũng có một số hạn chế như:

Giá thành cao: Do quy trình sản xuất phức tạp và nguồn nguyên liệu hạn chế.
Dễ nhăn: Một số loại vải tự nhiên như cotton, lanh dễ bị nhăn sau khi giặt.
Độ bền không cao: So với một số loại vải tổng hợp, vải tự nhiên có thể kém bền hơn.

Để lựa chọn vải tự nhiên bền vững, bạn nên ưu tiên các loại vải có chứng nhận hữu cơ hoặc sản xuất theo quy trình thân thiện với môi trường. Ví dụ, cotton hữu cơ được trồng mà không sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học, giúp bảo vệ sức khỏe người nông dân và môi trường.

• Vải tái chế

Vải tái chế được làm từ các vật liệu tái chế như chai nhựa PET, vải vụn, lưới đánh cá cũ... Quá trình tái chế giúp giảm thiểu lượng rác thải và tiết kiệm tài nguyên, đồng thời giảm lượng khí thải carbon so với việc sản xuất vải mới. Một số loại vải tái chế phổ biến bao gồm:

Polyester tái chế (rPET): Được làm từ chai nhựa PET tái chế. rPET có nhiều ưu điểm như bền, nhẹ, nhanh khô và chống nhăn.
Nylon tái chế: Được làm từ lưới đánh cá cũ và các loại nylon thải khác. Nylon tái chế có độ bền cao, đàn hồi tốt và chống mài mòn.
Cotton tái chế: Được làm từ vải vụn cotton. Cotton tái chế mềm mại, thoáng khí và thấm hút mồ hôi tốt.

Tuy nhiên, vải tái chế cũng có một số hạn chế như:

Chất lượng không đồng đều: Do nguồn nguyên liệu tái chế không đồng nhất.
Có thể chứa các chất độc hại: Nếu quá trình tái chế không được kiểm soát chặt chẽ.
Vẫn có thể giải phóng vi nhựa: Khi giặt, vải tái chế có thể giải phóng vi nhựa ra môi trường nước.

Để lựa chọn vải tái chế bền vững, bạn nên tìm hiểu kỹ về nguồn gốc và quy trình tái chế của vải. Ưu tiên các loại vải có chứng nhận về tái chế và an toàn cho sức khỏe.

• Vải tổng hợp

Vải tổng hợp là những loại vải được sản xuất từ các chất hóa học như polyester, nylon, acrylic, spandex... Chúng có nhiều ưu điểm như:

Giá thành rẻ: Do quy trình sản xuất đơn giản và nguồn nguyên liệu dồi dào.
Độ bền cao: Chống nhăn, chống mài mòn và giữ màu tốt.
Đa dạng về kiểu dáng và màu sắc: Có thể tạo ra nhiều loại vải với các tính năng khác nhau.

Tuy nhiên, vải tổng hợp cũng có nhiều nhược điểm nghiêm trọng:

Không phân hủy sinh học: Có thể tồn tại trong môi trường hàng trăm năm, gây ô nhiễm đất và nước.
Giải phóng vi nhựa: Khi giặt, vải tổng hợp giải phóng vi nhựa ra môi trường nước, gây hại cho sinh vật biển và cuối cùng là con người.
Không thoáng khí: Có thể gây bí bách và khó chịu cho người mặc, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nóng ẩm.
Sản xuất gây ô nhiễm môi trường: Quá trình sản xuất vải tổng hợp tiêu tốn nhiều năng lượng và nước, đồng thời thải ra các chất độc hại vào môi trường.

Do đó, bạn nên hạn chế sử dụng vải tổng hợp hoặc tìm kiếm các phiên bản tái chế thân thiện với môi trường hơn.

• Các chứng nhận về chất liệu bền vững

Một số chứng nhận phổ biến về chất liệu bền vững bao gồm:

GOTS (Global Organic Textile Standard): Chứng nhận cho các sản phẩm dệt may hữu cơ, đảm bảo toàn bộ quy trình sản xuất từ trồng trọt, chế biến đến đóng gói đều tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường và xã hội.
Oeko-Tex Standard 100: Chứng nhận cho các sản phẩm dệt may không chứa các chất độc hại gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Bluesign:** Chứng nhận cho các sản phẩm dệt may được sản xuất theo quy trình thân thiện với môi trường, tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu tác động đến sức khỏe người lao động.
Recycled Claim Standard (RCS): Chứng nhận cho các sản phẩm chứa ít nhất 5% vật liệu tái chế, đảm bảo tính minh bạch và truy xuất nguồn gốc của vật liệu tái chế.
Global Recycled Standard (GRS): Chứng nhận cho các sản phẩm chứa ít nhất 20% vật liệu tái chế, đồng thời đảm bảo các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và hóa chất trong quá trình sản xuất.

Khi lựa chọn trang phục, hãy tìm kiếm các sản phẩm có các chứng nhận này để đảm bảo bạn đang mua sắm những sản phẩm thực sự bền vững.

2. Sản xuất có đạo đức

Sản xuất có đạo đức là một khía cạnh quan trọng của thời trang bền vững, liên quan đến việc đảm bảo quyền lợi và điều kiện làm việc công bằng cho người lao động trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

• Minh bạch chuỗi cung ứng

Minh bạch chuỗi cung ứng là khả năng theo dõi và truy xuất nguồn gốc của sản phẩm từ nguyên liệu thô đến thành phẩm. Điều này giúp đảm bảo rằng sản phẩm không liên quan đến các hoạt động phi đạo đức như lao động cưỡng bức, lao động trẻ em hay bóc lột sức lao động.

Một số thương hiệu thời trang đã công khai chuỗi cung ứng của họ trên trang web hoặc thông qua các ứng dụng truy xuất nguồn gốc. Bạn có thể tìm kiếm thông tin này để hiểu rõ hơn về quy trình sản xuất và đảm bảo rằng bạn đang ủng hộ các thương hiệu có đạo đức.

• Điều kiện làm việc

Điều kiện làm việc an toàn và công bằng là quyền cơ bản của mọi người lao động. Các thương hiệu thời trang bền vững cam kết đảm bảo rằng công nhân của họ được trả lương công bằng, làm việc trong môi trường an toàn và lành mạnh, không bị phân biệt đối xử và có quyền tự do thành lập công đoàn.

Khi lựa chọn trang phục, hãy tìm hiểu về chính sách lao động của thương hiệu. Ưu tiên các thương hiệu có chứng nhận về điều kiện làm việc công bằng, chẳng hạn như Fair Trade Certified hoặc SA8000. Bạn cũng có thể tìm kiếm thông tin về các thương hiệu này trên các trang web đánh giá độc lập hoặc các tổ chức phi chính phủ.

• Thương mại công bằng

Thương mại công bằng là một hệ thống thương mại dựa trên sự công bằng, minh bạch và tôn trọng giữa các bên tham gia, đặc biệt là đối với người sản xuất ở các nước đang phát triển. Thương mại công bằng đảm bảo rằng người nông dân và thợ thủ công nhận được mức giá công bằng cho sản phẩm của họ, đồng thời có điều kiện làm việc an toàn và được tiếp cận với các dịch vụ xã hội cơ bản.

Một số sản phẩm thời trang, đặc biệt là những sản phẩm làm từ các nguyên liệu tự nhiên như cotton, lụa, cà phê... có thể được chứng nhận thương mại công bằng. Khi lựa chọn trang phục, hãy tìm kiếm các sản phẩm có chứng nhận này để ủng hộ các cộng đồng sản xuất nhỏ và góp phần xây dựng một hệ thống thương mại công bằng hơn.

• Các chứng nhận về sản xuất có đạo đức

Ngoài các chứng nhận về điều kiện làm việc và thương mại công bằng, còn có một số chứng nhận khác liên quan đến sản xuất có đạo đức trong ngành thời trang, chẳng hạn như:

B Corp: Chứng nhận cho các doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn cao về hiệu quả xã hội và môi trường, minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Fair Wear Foundation: Tổ chức phi lợi nhuận làm việc với các thương hiệu và nhà máy để cải thiện điều kiện làm việc trong ngành may mặc.

Ethical Trading Initiative: Liên minh các doanh nghiệp, công đoàn và tổ chức phi chính phủ cam kết thúc đẩy các thực hành thương mại có đạo đức.

Khi lựa chọn trang phục, hãy tìm kiếm các sản phẩm có các chứng nhận này để đảm bảo bạn đang ủng hộ các thương hiệu có trách nhiệm xã hội.

3. Thiết kế vượt thời gian

Thiết kế vượt thời gian là một yếu tố quan trọng trong thời trang bền vững, giúp giảm thiểu sự lãng phí và kéo dài tuổi thọ của quần áo.

• Phong cách cổ điển

Phong cách cổ điển là những kiểu dáng không bao giờ lỗi mốt, có thể sử dụng trong nhiều năm mà vẫn giữ được vẻ đẹp và sự thanh lịch. Một số ví dụ về phong cách cổ điển bao gồm áo sơ mi trắng, quần jeans, áo blazer, váy chữ A, áo khoác trench coat...

Khi lựa chọn trang phục, hãy ưu tiên các kiểu dáng cổ điển, dễ dàng kết hợp với nhiều loại trang phục khác nhau. Tránh mua những món đồ theo xu hướng nhất thời, dễ bị lỗi mốt sau một thời gian ngắn.

• Chất lượng hơn số lượng

Đầu tư vào những món đồ chất lượng tốt, được làm từ chất liệu bền vững và có đường may chắc chắn sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí về lâu dài. Những món đồ này có thể sử dụng trong nhiều năm, thậm chí là nhiều thập kỷ, thay vì phải thay mới thường xuyên như những món đồ giá rẻ, nhanh hỏng.

Khi lựa chọn trang phục, hãy chú ý đến chất lượng của vải, đường may và các chi tiết khác. Đừng ngại chi thêm một chút tiền cho những món đồ chất lượng, bởi chúng sẽ mang lại giá trị sử dụng lâu dài và giúp bạn xây dựng một tủ đồ bền vững.

• Đa năng

Trang phục đa năng là những món đồ có thể kết hợp với nhiều loại trang phục khác nhau, tạo ra nhiều phong cách khác nhau. Điều này giúp bạn tiết kiệm chi phí và giảm thiểu lượng quần áo không cần thiết trong tủ đồ.

Khi lựa chọn trang phục, hãy ưu tiên những món đồ có màu sắc trung tính, kiểu dáng đơn giản và dễ dàng phối hợp. Ví dụ, một chiếc áo sơ mi trắng có thể mặc đi làm, đi chơi hoặc đi dự tiệc, tùy thuộc vào cách bạn kết hợp với các trang phục khác.

• Sửa chữa và tái chế

Sửa chữa và tái chế là những cách hiệu quả để kéo dài tuổi thọ của quần áo và giảm thiểu lượng rác thải.

Sửa chữa: Nếu quần áo bị rách, sờn hoặc mất nút, hãy thử tự sửa chữa hoặc mang đến thợ may để sửa chữa. Đừng vội vứt bỏ những món đồ chỉ vì một vài hư hỏng nhỏ.

Tái chế: Nếu quần áo không còn phù hợp với bạn nữa, hãy thử tái chế chúng thành những món đồ mới như túi xách, khăn quàng cổ hoặc đồ trang trí nhà cửa. Bạn cũng có thể quyên góp quần áo cũ cho các tổ chức từ thiện hoặc tham gia các chương trình trao đổi quần áo.

4. Chăm sóc và bảo quản đúng cách

Chăm sóc và bảo quản đúng cách là yếu tố quan trọng để kéo dài tuổi thọ của quần áo và giảm thiểu tác động đến môi trường.

• Giặt giũ
  • Giặt ở nhiệt độ thấp: Hầu hết các loại quần áo đều có thể giặt ở nhiệt độ 30 độ C hoặc thấp hơn. Giặt ở nhiệt độ thấp giúp tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu sự phai màu và co rút của vải.
  • Giặt đầy tải: Tránh giặt những mẻ quần áo quá nhỏ, hãy đợi đến khi có đủ quần áo để giặt đầy tải. Điều này giúp tiết kiệm nước và năng lượng.
  • Sử dụng chất tẩy rửa thân thiện với môi trường: Chọn các loại chất tẩy rửa có nguồn gốc tự nhiên, không chứa các chất độc hại gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe.
  • Giặt tay: Đối với những món đồ mỏng manh hoặc dễ phai màu, hãy giặt tay để bảo vệ chúng tốt hơn.
• Phơi khô
  • Phơi khô tự nhiên: Phơi khô tự nhiên là cách tốt nhất để bảo vệ quần áo và tiết kiệm năng lượng. Tránh phơi quần áo trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời gay gắt, có thể làm phai màu vải.
  • Hạn chế sử dụng máy sấy: Máy sấy quần áo tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Chỉ sử dụng máy sấy khi thật sự cần thiết và chọn chế độ sấy mát hoặc sấy nhẹ nhàng.
• Bảo quản
  • Treo quần áo đúng cách: Treo quần áo trên mắc áo phù hợp để tránh bị nhăn và biến dạng.
  • Gấp quần áo gọn gàng: Gấp quần áo gọn gàng và cất vào tủ hoặc ngăn kéo để tránh bị nhàu nát và bám bụi.
  • Bảo quản quần áo theo mùa: Cất những món đồ không sử dụng theo mùa vào túi hoặc hộp đựng để tránh bị ẩm mốc và hư hỏng.
• Sửa chữa
  • Học cách sửa chữa những hư hỏng nhỏ: Nếu quần áo bị rách, sờn hoặc mất nút, hãy thử tự sửa chữa hoặc mang đến thợ may để sửa chữa. Đừng vội vứt bỏ những món đồ chỉ vì một vài hư hỏng nhỏ.
• Tái chế
  • Tái chế quần áo cũ: Nếu quần áo không còn phù hợp với bạn nữa, hãy thử tái chế chúng thành những món đồ mới như túi xách, khăn quàng cổ hoặc đồ trang trí nhà cửa. Bạn cũng có thể quyên góp quần áo cũ cho các tổ chức từ thiện hoặc tham gia các chương trình trao đổi quần áo.

5. Tiêu dùng có ý thức

Tiêu dùng có ý thức là việc mua sắm một cách tỉnh táo và có trách nhiệm, cân nhắc đến tác động của mỗi quyết định mua sắm đến môi trường và xã hội.

• Mua sắm ít hơn, chọn lọc hơn

Trước khi mua bất kỳ món đồ nào, hãy tự hỏi bản thân liệu bạn có thực sự cần nó hay không. Hãy xem xét kỹ về chất lượng, kiểu dáng, tính đa năng và tác động môi trường của sản phẩm trước khi quyết định mua.

• Hạn chế mua sắm theo xu hướng

Xu hướng thời trang thay đổi nhanh chóng, hãy tập trung vào việc xây dựng một tủ đồ cơ bản với những món đồ vượt thời gian, có thể sử dụng trong nhiều năm mà không bị lỗi mốt.

• Tìm hiểu về tác động môi trường của quần áo

Trước khi mua một món đồ, hãy tìm hiểu về tác động môi trường của nó. Ưu tiên các sản phẩm có thông tin rõ ràng về nguồn gốc, quy trình sản xuất và các chứng nhận về bền vững.

• Hỗ trợ các thương hiệu bền vững

Hãy ủng hộ các thương hiệu thời trang cam kết sản xuất bền vững và có đạo đức. Bạn có thể tìm kiếm thông tin về các thương hiệu này trên các trang web đánh giá độc lập hoặc các tổ chức phi chính phủ.

• Chia sẻ và trao đổi

Thay vì mua sắm quần áo mới, hãy thử chia sẻ hoặc trao đổi quần áo với bạn bè, người thân hoặc tham gia các cộng đồng trao đổi quần áo. Điều này không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn giảm thiểu lượng quần áo mới được sản xuất, từ đó giảm tác động đến môi trường.

6. Lời kết

Lựa chọn trang phục bền vững không chỉ là một hành động bảo vệ môi trường, mà còn là cách để bạn thể hiện phong cách sống có trách nhiệm và góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Hãy áp dụng 5 tiêu chí vàng này vào quá trình mua sắm của bạn và trở thành một người tiêu dùng thời trang thông thái.

Hãy cùng YaMe chung tay lan tỏa thông điệp về thời trang bền vững và tạo nên sự thay đổi tích cực cho hành tinh của chúng ta. Bằng cách lựa chọn những trang phục thân thiện với môi trường, chúng ta không chỉ bảo vệ sức khỏe của chính mình mà còn đóng góp vào việc xây dựng một ngành công nghiệp thời trang công bằng và bền vững hơn.

Thời trang bền vững không chỉ là một xu hướng, mà còn là một lối sống. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong cách lựa chọn và sử dụng quần áo, bạn sẽ thấy rằng mình đang góp phần tạo nên một sự khác biệt lớn cho thế giới. Hãy là một người tiêu dùng thông thái, lựa chọn thời trang bền vững và cùng nhau xây dựng một tương lai xanh hơn cho hành tinh của chúng ta.